W środę w świetlicy wiejskiej w Dusznie odbędzie się L//2013 sesja Rady Miejskiej w Trzemesznie poświęcona w dużej mierze sprawom rolnictwa i leśnictwa. Przedstawione zostaną tam zagadnienia związane z aktywnością i zadaniami realizowanymi bezpośrednio i pośrednio z trzemeszeńskim urzędem. My już dzisiaj publikujemy informacje na temat rolnictwa na terenie miasta i gminy Trzemeszno.
Poniższy dokument został opracowany przez pracownika UMiG Trzemeszno Angelikę Sobczak – zajmującą stanowisko ds. komunalnych, rolnych i rozwoju obszarów wiejskich:
„Przedkładana informacja skupia się przede wszystkim na kilku zagadnieniach istotnych z punktu widzenia aktywności i zadań realizowanych bezpośrednio przez Urząd Miasta i gminy w Trzemesznie. W zakresie tematycznym nie wyczerpuje szerokiego spektrum zagadnienia, które realizowane jest przez wiele instytucji i podmiotów zajmujących się sprawami rolnictwa, tj. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rynku Rolnego, Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz Wielkopolska Izba Rolnicza.
1. Informacje ogólne.
Gmina Trzemeszno jest gminą miejsko – wiejską, na terenie której zamieszkuje obecnie 14.235 osób. Ogólna powierzchnia miasta i gminy Trzemeszno wynosi 17.197,2642 ha, z czego obszar miasta Trzemeszno zajmuje 541,0016 ha, natomiast wsi 16.656,2626 ha.
Rolnictwo jako dziedzina odróżnia się zasadniczo od innych działów gospodarczych, ponieważ uzależniona jest od środowiska geograficznego, a także od warunków klimatycznych.
2. Struktura gruntów.
Strukturę gruntów i zasiewów na terenie naszej gminy przedstawia poniższa tabela.
Lp. | RODZAJ | POWIERZCHNIA FIZYCZNA (ha) | |
Miasto | Gmina | ||
1. | Grunty orne | 236,5741 | 11.331,1331 |
2. | Sady | 1,9369 | 69,4288 |
3. | Łąki trwale | 24,1552 | 502,3777 |
4. | Pastwiska trwale | 6,7014 | 670,9012 |
5. | Lasy, grunty leśne | 2,6895 | 1.772,8408 |
6. | Grunty zadrzewione i zakrzewione | 4,8394 | 188,9225 |
7. | Tereny rekreacyjno- wypoczynkowe | 8,4112 | 1,8608 |
8. | Rowy | 2,9617 | 81,9213 |
9. | Grunty pod wodami | 19,4889 | 886,5030 |
10. | Użytki kopalne | – | 14,8930 |
11. | Nieużytki i inne | 233,2433 | 1.135,4804 |
RAZEM | 541,0016 | 16.656,2626 |
Poza środowiskowymi, czy geograficznymi czynnikami warunkującymi rozwój i poziom rolnictwa wyróżniamy także warunki poza przyrodnicze, tj.:
– struktura gospodarstw rolnych pod względem wielkości,
– forma własności gospodarstw,
– mechanizacja rolnictwa – ma ona duży wpływ na efektywność gospodarki rolnej, dlatego też rolnicy bardzo często korzystają z programów pomocowych w ramach PROW 2007-2013, które mają na celu także podwyższenie poziomu zmodernizowania ich gospodarstw. Poziom w/w pomocy może wynieść 70% poniesionych i udokumentowanych kosztów kwalifikowanych.
Biorąc natomiast pod uwagę jakość gleb występujących na terenie Gminy Trzemeszno należy podkreślić, że większość stanowią gleby klasy IVA, czyli gleby średnie. Jednak w zależności od obszaru naszej gminy, zróżnicowanie klas bonitacyjnych jest znaczące, ponieważ np. na obszarze sołectw Trzemżal, Szydłowo, Miława, Ostrowite występują gleby lepszej jakości, np. III klasy, natomiast na terenie Wymysłowa, Gołąbek czy Ochodzy są to gleby gorszej jakości. Struktura jakości gleb przedstawia się następująco:
– Klasa II – powierzchnia 37,68 ha
– klasa III A – powierzchnia 658,66 ha,
– klasa III B – powierzchnia 1.775,97 ha
– klasa IV A – powierzchnia 3.431,44 ha
– klasa IV B – powierzchnia 2.124,78 ha
– klasa V – powierzchnia 2.231,88 ha
– klasa VI- powierzchnia 1.346,39 ha
3. Struktura zasiewów.
Według szacunku plonów i zbiorów w roku 2012 ogółem w gospodarce indywidualnej zasiewy na terenie gminy Trzemeszno wyniosły 7.853 ha, grunty ugorowane – 147 ha, łąki i pastwiska trwałe – 1.176 ha, uprawy trwałe 12 ha. Na gruntach ornych najwięcej uprawia się zbóż.
Strukturę zasiewów przedstawia tabela:
Lp. | Rodzaj uprawy | 2012 rok*(ha) | % |
1. | Żyto | 1.350 | 17,19 |
2. | Pszenica ozima | 70 | 0,89 |
3. | Pszenica jara | 450 | 5,73 |
4. | Jęczmień ozimy | 10 | 0,13 |
5. | Jęczmień jary | 1.875 | 23,88 |
6. | Owies | 450 | 5,73 |
7. | Pszenżyto ozime | 800 | 10,19 |
8. | Pszenżyto jare | 60 | 0,76 |
9. | Mieszanki zbożowe ozime | 50 | 0,64 |
10. | Mieszanki zbożowe jare | 1.550 | 19,74 |
11. | Kukurydza na ziarno | 320 | 4,07 |
12. | Mieszanki zbożowo- strączkowe na ziarno | 22 | 0,28 |
13. | Strączkowe jadalne (groch, bob) | 31 | 0,39 |
14. | Ziemniaki | 350 | 4,46 |
15. | Buraki cukrowe | 380 | 4,84 |
16. | Rzepak ozimy | 15 | 0,19 |
17 | Soja | 5 | 0,06 |
18. | Warzywa gruntowe | 20 | 0,25 |
19. | Truskawki gruntowe | 30 | 0,38 |
20. | Okopowe pastewne | 15 | 0,19 |
* źródło: dane pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego.
Średnie plony w Gminie Trzemeszno i powiecie gnieźnieńskim przedstawia poniższa tabela:
Lp. | RODZAJ UPRAWY | PLON( dt )* | Średni plon z 2 latz województwa wielkopolskiego (dt)* | |
1. | Żyto | 34,0 | 35,5 | |
2. | Pszenica | ozima | 40,0 | 40,0 |
jara | 32,0 | 32,0 | ||
3. | Jęczmień | ozimy | 39,0 | 39,5 |
jary | 28,0 | 29,0 | ||
4. | Owies | 27,0 | 28,5 | |
5. | Pszenżyto | ozime | 40,0 | 40,0 |
jare | 35,0 | 35,0 | ||
6. | Mieszanka zbożowa | ozima | 30,0 | 31,5 |
jara | 27,0 | 28,5 | ||
7. | Mieszanki zbożowo-strączkowe | 28,0 | 28,0 | |
8. | Strączkowe | groch | 25,0 | 25,0 |
jadalne | bob | 18,0 | 18,0 | |
9. | Buraki cukrowe | 480,0 | 465,0 | |
10. | Ziemniaki | 280,0 | 265,0 | |
11. | Rzepak ozimy | 30,0 | 30,0 | |
12. | Inne oleiste (np. soja) | 20,0 | 20,0 | |
13. | Kukurydza na ziarno | 120,0 | 110,0 |
* źródło: dane pozyskane od rzeczoznawcy sporządzającego szacunki plonów i zbiorów głównych ziemiopłodów w gospodarstwach indywidualnych oraz z Działu Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Porównując zbiór plonów z 2011r. z rokiem 2012 zauważono bardzo duży spadek plonów zbóż ozimych ze względu na złe przezimowanie upraw, a także znaczący spadek plonu ziemniaka i kukurydzy.
4. Struktura gospodarstw rolnych.
Wielkość Gospodarstwa | Liczba gospodarstw | % |
Ogółem | 750 | 100 |
Do 1 ha włącznie | 188 | 25,07 |
1-5 ha | 153 | 20,4 |
1-10 ha | 255 | 54,4 |
1-15 ha | 355 | 47,3 |
5-10 ha | 102 | 13,6 |
5-15 ha | 202 | 26,9 |
10-15 ha | 100 | 13,3 |
5 ha i więcej | 409 | 54,53 |
10 ha i więcej | 307 | 40,9 |
15 ha i więcej | 207 | 20,6 |
Można zauważyć, że najwięcej na terenie Gminy Trzemeszno mamy gospodarstw powyżej 5 ha, a najmniej od 1 do 5 ha.
Powierzchnia Gospodarstwa | Wielkość | % |
Ogółem | 13422,86 | 100 |
Do 1 ha włącznie | 104,28 | 0,78 |
1-5 ha | 497,13 | 3,70 |
1-10 ha | 1367,47 | 10,2 |
1-15 ha | 2720,52 | 20,27 |
5-10 ha | 870,34 | 6,48 |
5-15 ha | 2223,39 | 16,56 |
10-15 ha | 1353,05 | 10,1 |
5 ha i więcej | 12821,45 | 95,5 |
10 ha i więcej | 11951,11 | 89,0 |
15 ha i więcej | 10598,06 | 78,9 |
Ciągniki rolnicze 2010-2012
2010 | 2012 | |
Gospodarstwa rolne posiadające ciągniki | 426 | 431 |
Liczba ciągników w gospodarstwach | 882 | 902 |
Porównując z rokiem 2010 zaobserwowano niewielki wzrost modernizacji gospodarstw.
5. Pogłowie zwierząt gospodarskich
Liczba gospodarstw, utrzymująca poszczególne zwierzęta gospodarcze.
Pogłowie zwierząt gospodarskich | Ilość |
Bydło razem | 203 |
Bydło krowy | 143 |
Trzoda chlewna razem | 306 |
Trzoda chlewna lochy | 285 |
Konie | 17 |
Drób kurzy | 231 |
Drób ogółem | 226 |
Pogłowie zwierząt gospodarskich ( ilość danych zwierząt na terenie gminy Trzemeszno)
Pogłowie zwierząt gospodarskich | Ilość |
Bydło razem | 3361 |
Bydło krowy | 985 |
Trzoda chlewna razem | 20875 |
Trzoda chlewna lochy | 2365 |
Konie | 47 |
Drób kurzy | 13936 |
Drób ogółem | 11962 |
Jak wynika z powyższych tabel na terenie gminy Trzemeszno przeważa produkcja trzody chlewnej. Biorąc pod uwagę wieloletnie dane statystyczne, obserwuje się spadek ok. 30 % pogłowia zwierząt gospodarskich. Jest to dostrzegane również na przykładzie funkcjonowania Związku Hodowców i Producentów Rolnych w Trzemesznie.
6. Ujemne skutki przezimowania upraw.
W związku z wystąpieniem w okresie od 15.01.2012r. do 29.02.2012r. ujemnych temperatur, które spowodowały złe przezimowanie upraw, do Urzędu Miasta i Gminy w Trzemesznie wpłynęło ok. 320 wniosków o oszacowanie szkód spowodowanych złym przezimowaniem.
Powołana przez Wojewodę Wielkopolskiego Komisja do oszacowania szkód w składzie:
Magdalena Ciszak – pracownik Urzędu Miasta i Gminy w Trzemesznie
Natalia Stachowiak – pracownik Urzędu Miasta i Gminy w Trzemesznie
Grażyna Konieczna – pracownik Ośrodka Doradztwa Rolniczego,
Zbigniew Bartz – przedstawiciel Wielkopolskiej Izby Rolniczej,
Andrzej Furche – Związek Hodowców i Producentów Rolnych.
dokonała oględzin upraw w terenie, a następnie sporządzała protokoły oszacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnej produkcji rolnej w odniesieniu do wszystkich złożonych wniosków.
Wszystkim rolnikom, którzy w wyniku wystąpienia ujemnych skutków przezimowania dokonali ponownego obsiania pół, przyznana została pomoc na dokonanie ponownego obsiania powierzchni upraw. Stawka pomocy została ustalona w wysokości 100 zł na 1 ha powierzchni uprawy żyta, jęczmienia, pszenżyta, pszenicy, rzepaku lub rzepiku, trwałych użytków zielonych i ozimych upraw nasiennych. Była to pomoc de mini mis udzielana przez ARiMR w Gnieźnie na wniosek producenta rolnego złożony wraz z jego oświadczeniem o powierzchni upraw rolnych wymagających ponownego obsiania, potwierdzonym przez komisję powołaną przez wojewodę. Urząd Miasta i Gminy w Trzemesznie potwierdził konieczność ponownego obsiania upraw na ok. 310 oświadczeniach rolników.
7. Działalność Związku Hodowców i Producentów Rolnych w Trzemesznie.
Związek Hodowców i Producentów Rolnych w Trzemesznie jest Stowarzyszeniem, które w tym roku obchodziło jubileusz 20-lecia działalności. Podczas jubileuszu wręczono wiele wyróżnień i odznaczeń za wieloletnią działalność na rzecz Związku. Z inicjatywy Burmistrza, Rada Miejska w Trzemesznie przyznała Związkowi Medal za zasługi dla Miasta i Gminy Trzemeszno, który został wręczony na uroczystości jubileuszowej w dniu 11 czerwca br. Związek skupia w swoich szeregach rolników indywidualnych i prowadzi pośrednictwo w zakresie sprzedaży zwierząt rzeźnych – trzody chlewnej i bydła w punktach skupu w Popielewie i w Kruchowie. Mając ugruntowaną pozycję i dobre warunki spełnia bardzo ważną rolę w procesie zbytu produktów rolnych. Według informacji przekazywanych przez Związek. W 2012 roku odbyło się 139 skupów zwierząt, na których skupiono 12.585 szt. trzody chlewnej i 509 szt. bydła. Porównując z rokiem 2011 skupiono 1.304 szt. mniej trzody oraz 28 szt. mniej bydła. Kwestią pozostającą do zrealizowania w przyszłości, postulowaną przez Związek jest sprawa uregulowania własności działki, na której pobudowany jest punkt skupu w Popielewie.
8. Odbiór padłych zwierząt.
Od wielu lat w Gminie Trzemeszno rozwiązany jest problem odbioru padłych zwierząt gospodarskich, co ważne bez zaangażowania dodatkowych środków budżetowych. Aktualnie obowiązuje umowa z Przedsiębiorstwem Produkcyjno- Handlowym „HETMAN”, z dnia 02 stycznia 2013 r. które bezpłatnie odbiera padłe zwierzęta z terenu naszej Gminy.
9. Bezpłatny odbiór worków po nawozach i folii po sianokiszonkach od rolników.
W 2012r. Urząd Miasta i Gminy w Trzemesznie zorganizował po raz kolejny bezpłatny odbiór odpadów foliowych pochodzenia rolniczego od rolników z terenu naszej gminy. Odpady do utylizacji oddało ok. 110 rolników, głównie z miejscowości Kruchowo, Grabowo, Wydartowo, Niewolno, Lubiń, Mijanowo, Miława, Popielewo, Trzemżal, Kamieniec, Szydłowo i Ochodza. Łącznie zebrano ok. 26,5 t odpadów. Odbioru dokonywała firma Casper Skup –Sprzedaż Surowców Wtórnych z Aleksandrowa Łódzkiego.
10. Dożynki Gminne
Gmina Trzemeszno od wielu lat kontynuuje udaną, zakorzenioną tradycję organizacji dożynek gminnych, które stanowią duże wydarzenie dla całego środowiska miasta i gminy Trzemeszno, a zwłaszcza rolnictwa. W roku ubiegłym dożynki gminne odbyły się w dniu 26 sierpnia w Mijanowie.
Zorganizowanie dożynek w Mijanowie było także okazją do poszerzenia infrastruktury wsi, m.in zakupiono działkę, na której zorganizowano ubiegłoroczne święto plonów. W najbliższym czasie na zakupionym terenie ma powstać plac zabaw i boisko. W organizacji tego szczególnego święta plonów wzięło udział 20 sołectw. Pierwsze miejsce w wieloboju Sołectw zajęło Sołectwo Mijanowo.
11. Nowa siedziba ODR
W celu umożliwienia sprawniejszej obsługi rolników z terenu Gminy Trzemeszno przez Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Zespół Doradczy w Gnieźnie, w budynku Urzędu Miasta i Gminy w Trzemesznie przy Pl. Św. Wojciecha udostępniono pomieszczenie, w którym od połowy lipca 2012r. rolnicy mogą korzystać z pomocy udzielanej przez pracownika ODR, Panią Grażynę Konieczną.
12. Konkurs na najaktywniejsze Sołectwo Powiatu Gnieźnieńskiego
W roku ubiegłym przez Powiatowy Portal informacyjny „informacjelokalne.pl” został zorganizowany po raz pierwszy konkurs na Najaktywniejsze Sołectwo Powiatu Gnieźnieńskiego, udział w nim wzięły trzy sołectwa – Kruchowo, Mijanowo i Trzemżal. Konkurs polegał na tym, że sołectwa miały najbardziej rzetelnie i ciekawie udokumentować swoje działania w okresie od 1 stycznia 2011 roku do 30 września 2012 roku. Do finału zakwalifikowało się 13 Sołectw, z których wyłoniono zwycięzcę. Najbardziej aktywnym Sołectwem w całym powiecie okazało się Kruchowo. Jest to ogromny zaszczyt dla naszej gminy, a także bardzo dobra wizytówka dla całego środowiska rolniczego.
13. Targowisko miejskie
Mając na celu poprawę warunków dla handlu obwoźnego w tym także dla sprzedaży artykułów rolno spożywczych podjęto decyzję o przebudowie Targowiska Miejskiego. W dniu 14 czerwca 2012 r. w Urzędzie Marszałkowskim w Poznaniu została podpisana umowa o przyznanie pomocy Miastu i Gminie Trzemeszno w ramach Programu oś 3 „Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej”, działania 321, „ Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” w ramach PROW 2007-2013 na realizację zadania „Przebudowa targowiska stałego w miejscowości Trzemeszno”.
W dniu 27 czerwca br. została podpisana umowa z Firmą INODROG z Inowrocławia na realizacje modernizacji Targowiska. Zrealizowanie w/w przedsięwzięcia wpłynie pozytywnie na rozwój lokalnej przedsiębiorczości, także w zakresie prowadzenia działalności handlowej przez producentów artykułów rolnych oraz przyczyni się do poprawy wizerunku tej części miasta.
14. Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego „Trzemeszno” Sp. z o.o.
Jednym z ważniejszych ogniw w procesie produkcji roślinnej na terenie Gminy Trzemeszno jest działalność Przedsiębiorstwa Przemysłu Ziemniaczanego. Zakład ten funkcjonuje od 1883r. i jest jednym z największych na polskim rynku producentów skrobi ziemniaczanej i paszowego białka ziemniaczanego. Dla wielu rolników uprawa ziemniaka przemysłowego stanowi jeden z głównych i najbardziej opłacalnych kierunków produkcji rolnej. Przez cały rok w Przedsiębiorstwie paczkuje skrobię ziemniaczaną w opakowania 0,5kg i 1kg w torebki papierowe i 0,5kg opakowania foliowe. Ziemniaki do przerobu są skupowane w oparciu o umowy kontraktacyjne z ponad tysiącem plantatorów. Otrzymują oni dopłaty bezpośrednie do posiadanego areału oraz dopłaty do produkcji ziemniaka skrobiowego. Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej zakład produkował skrobię ziemniaczaną w oparciu o limity przyznane przez Ministra Rolnictwa, teraz natomiast limity przyznawane są przez Unię Europejską.”
Te statystyki są jakieś niedokońca chyba oki. struktura zasiewów w zeszmym roku odbiegała od normy, ale dane przedstawione tutaj to raczej nie są do końca prawdzie. tak samo ma sie z pogłowiem zwierząt. w zeszłym roku w samym lubiniu było prawie 1000 krów. a gdzie reszta gminy ?? plony kukurydzy i buraków w zeszłym roku były bardzo wysokie a nie znaczacy spadek.
Myślę, że należałoby zweryfikować dane. 70ha pszenicy czy 15ha rzepaku w gminie to coś nie tak. Co do meritum – nie będzie wzrostu gospodarczego w rolnictwie dopóki podmioty działające w jego otoczeniu będą nastawione na max. zysk w jak najkrótszym czasie.(rzepak 1200zł). Podczas gdy każdy rolnik wie, że w tej gałęzi gospodarki efekty są widoczne po latach pracy . Dopóki tego nie zrozumieją także przedsiębiorcy i decydenci polskiego rolnictwa to będziemy się wlekli w ogonie Europy unosząc się honorem i często wybiegając przed szereg (gąszcz restrykcyjnych przepisów, czy ubój rytualny).