Przedstawiamy dziś kolejną historyczną perełkę, którą są dokumenty sprzed prawie 130 lat. Zachowały się one w rodzinnym archiwum rodziny Radke z Niewolna.
Dzięki tym archiwaliom możemy dowiedzieć się o kilku mało znanych faktach, ale przede wszystkim poznać nieco atmosferę i relacje, jakie panowały w ówczesnej społeczności Trzemeszna i okolic. Przypomnijmy, że to okres zaborów, kiedy to władze sprawowali tu Prusacy.
Z pierwszego pisma – datowanego na 04.01.1897 – wynika, że ewangelicka społeczność Niewolna (wówczas Freihof) protestowała przeciw wyłączeniu z ich miejscowości dworca kolejowego oraz krochmalni i przyłączeniu ich do miasta. Chodziło o to, że w wyniku takiej reorganizacji dzieci zamieszkałe w okolicy dworca oraz zakładów ziemniaczanych nie będą już uczęszczać do szkoły w Niewolnie, a przejdą do placówki na terenie Trzemeszna.
Pismo to było odwołaniem od decyzji Komisji Okręgowej w Bydgoszczy, która zaakceptowała te zmiany. Nie zachowało się ono w całości, brakuje w nim zakończenia, ale z zachowanego tekstu w zupełności można odczytać istotę sprawy.
Ciekawa jest argumentacja jaką posługiwali się wtedy wnioskodawcy. Otóż przy takiej zmianie szkoła w Niewolnie stałaby się w większości katolicka, czyli polska. Jak można przeczytać, z rejonu dworca do szkoły uczęszczały wyłącznie dzieci niemieckie. Tego właśnie obawiali się najbardziej ewangelicy.
„Gdyby dworzec został odłączony od gminy wiejskiej Freihof i połączony z gminą miejską Trzemeszno, nasza szkoła gminna straciłaby niemieckich uczniów wyznania ewangelickiego. Z tego powodu obawiamy się, że pozostałe nieliczne ewangelicko niemieckie dzieci byłyby wówczas znacznie poszkodowane przez przeważający element polski, a nasz ewangelicko-niemiecki nauczyciel miałby bardzo utrudnioną pracę w szkole. Z tego wynika obawa, że obecna szkoła gminna na skutek oddzielenia wyżej wymienionych obiektów mogłaby stać się szkołą czysto katolicką” – napisano w piśmie podpisanym przez Radę Szkolną.
Jak wynika z kolejnego pisma, z 15.11.1897r., Rada Prowincjonalna w Poznaniu decyzję Komisji Okręgowej uchyliła. Tym samym dworzec i krochmalnia pozostały w granicach Niewolna. Kiedy nastąpiło faktyczne włączenie tego terenu do miasta nie wiemy. Faktem jest, że jeszcze po II wojnie zakład używał nazwy „Krochmalnia Niewolno”. Jak można przeczytać na stronie zakładu, dopiero w 1970 roku powstało Bydgoskie Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego z siedzibą w Trzemesznie.
Tłumaczenie tekstów odbyło się na zlecenie i na koszt właścicieli dokumentów. Dziękujemy bardzo za ich udostępnienie.
No właśnie. Trzeba przypominać, że to Niemcy w wyniku rozbiorów i zaboru zachodnich ziem stanowili o tym co Polakom wolno a co nie wolno.
Dlaczego należy przypominać? Ano dlatego, że historia Targowicy powtarza się na naszych oczach.
Co robią zdrajcy z eurokołchozu typu Róża Thun czy Spurek?Domagają się interwencji zewnętrznych organów w celu zniewolenia Polski. Można kalkę przyłożyć do sytuacji z XVIII wieku, kiedy to zdrajcy prosili obce mocarstwa o interwencję w Polsce.
Polakom nic nie będzie niedługo można. Będziemy niewolnikami, którzy będą grzecznie płacić za prąd z Niemiec, który powstaje w wyniku spalania… węgla brunatnego niemieckiego czyli w pełni ekologicznego.
Trzeba być totalnym ślepcem aby nie zauważyć jak na naszych oczach Niemcy robią sobie co chcą.
Rurociąg Nord Stream 2 – Niemcy mogą kłaść rurę. Z drugiej strony nagle okazuje się, że Baltic Pipe gazociąg strategiczny dla Polski budzi wątpliwości „ekologów”.
Kopalnia węgla brunatnego w Turowie do natychmiastowego zamknięcia bo szkodzi środowisku. A czy środowisku nie szkodzą kopalnie tego samego węgla brunatnego na terenie Niemiec?
Niemcy w białych rękawiczkach bez użycia czołgów krok po kroku dążą do całkowitego uzależnienia Polski od 🇩🇪
W Trzemesznie wodociągiem zarządza niemiecki 🇩🇪 Remondis.
Niedługo nie do Enei będziemy płacić rachunki za prąd a do jakiegoś niemieckiego operatora. 🇩🇪
Polską ziemię wykupi niemiecki🇩🇪 rolnik. Doświadczenie w tym już przecież spore mają.
Do tego niemiecki 🇩🇪 Lidl.
Niemożliwa perspektywa? A kto 15 lat temu pomyślałby, że TPK trafi w niemieckie ręce? Kto 15 lat temu spodziewał się, że polska ziemia trafi w ręce spółki, która jest związana z kapitałem niemieckim?
Kto myślał? Pewnie niewielu. Lecz jest jeden radny ze starej rady, który za remondisem głosował! Można go zapytać czym się kierował bo do dziś się do tego faktu nie odniósł. Panie radny koperski może czas nam powiedzieć jakie kryteria decydowały, że dziś musimy się męczyć kiepską sybiozą – ba nawet tej umowy nie daje się w żaden sposób ruszyć. Burmistrz powietrza, że to była decyzja rady więc Panie grzegorzu do dzieła jest okazja wyjaśnić.
A kto do tego doprowadził? Jak myślisz? Do kogo masz żal?
A co ma wspólnego żal z potrzebą wyciągania wniosków z historii?
Ogromne podziękowania dla Państwa Radke za udostępnienie materiałów dla czytelników portalu.
Może zmotywuje to innych mieszkańców, to podzielenia się z nami swoimi „zasobami” historycznymi.
Niestety wiele z archiwaliów zostało zniszczonych, ale może coś jeszcze zostało…
Pozdrawiam wszystkich czytelników, a zwłaszcza mieszkańców Niewolna:)
Może raczej zmotywuje do opamiętania i nie popierania wrogich Polsce sił, zaniechania poparcia które jest zakorzenione wszędzie dookoła. Nawet w Niewolnie.
Poczułem się trochę jak na 1-majowym wiecu po pochodzie:). Ale przecież to też historia i dobrze ją przypominać. Dobrego dnia życzę.
Nie rozumiem aluzji, być może dlatego, że nie brałem udziału w tych wiecach. Rozumiem, że „uderz w stół, a nożyce się odezwą”?! Ja również życzę nie tylko dobrego dnia, ale wszystkiego dobrego!
„Ostatni dzwonku”, śmiem przypuszczać, że w 1410 pod Grunwaldem nie byłeś, ale coś na temat panującej tam atmosfery możesz powiedzieć:) To a propos nożyc:). Również wszystkiego dobrego życzę:).
A, to na pewno 🙂 Dziękuję
Antylewak -u Ty tak na trzeźwo wypisujesz czy po jakichś dopalaczach?? Zmień lepiej lekarza no i przestań oglądać TVP ,bo widać wyraźnie ,że atrofia Twojego pisiorskiego mózgu postępuje 🙂
1. Na trzeźwo.
2. Mój lekarz daje radę więc potrzeby zmiany nie ma.
3. Oglądam to co mi się podoba – w końcu to wolny kraj.
4. „Atrofia pisiorskiego mózgu”? Czyli jednak przyznajesz, że pisiory mają mózg 😁 Żeby coś zanikło coś musi najpierw być. Ot taki logiczny ciąg.
Madre slowa panie ANTY pis !!!
Najlepsze jest ,to ze tysiace takich Antylewaków do niemiec na zarobek jezdzi !!!
Rzeczywiście tak mądre, jak i stylowe. Wysoka kultura i mądrość – znaki szczególne totalnej opozycji…