System dozoru elektronicznego jest szansą na zamianę odbywania kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym na wykonywanie jej na wolności przy użyciu środków technicznych, tj. w tzw. „domowym więzieniu”. Wolność ta podlega jednak pewnym ograniczeniom, natomiast skazany nie zostaje całkowicie wyeliminowany ze społeczeństwa, ponieważ uzyskuje możliwość naprawienia swoich błędów i wypełniania nałożonych na niego obowiązków.
W praktyce zauważyć należy, że opaska, lub też bransoletka elektroniczna dla skazanego jest zwyczajnym nadajnikiem zakładanym na rękę lub nogę. Ponadto w miejscu stałego pobytu skazanego zostaje zainstalowane urządzenie rejestrujące odbierające sygnał z nadajnika i przekazujące informację do centrali o aktualnym miejscu przebywania skazanego.
Od 31 marca 2020 r. mogą się ubiegać o dozór elektroniczny osoby skazane na karę pozbawienia wolności w wymiarze do 1 roku i 6 miesięcy. Dotychczas dozór elektroniczny mógł dotyczyć tylko osób skazanych na karę do roku pozbawienia wolności. O udzieleniu zgody na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego decyduje sąd penitencjarny. Wniosek taki może złożyć skazany lub jego obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Do wniosku należy dołączyć także zgodę osoby wspólnie zamieszkującej ze skazanym.
Sąd penitencjarny, podczas rozpoznawania wniosku o dozór elektroniczny, ocenia czy zostały spełnione łącznie wszystkie przesłanki, które umożliwiają stosowanie dozoru elektronicznego na podstawie kodeksu karnego wykonawczego. Sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, a jednocześnie nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 k.k. (recydywa wielokrotna),
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, aby skazany odbywał taką karę we wspólnie zamieszkiwanym lokalu,
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Złożenie wniosku o dozór elektroniczny nie powoduje, że skazany nie zostanie wezwany do odbycia kary w zakładzie karnym. Składając wniosek o zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jednocześnie powinno złożyć się osobny wniosek o wstrzymanie wykonania kary do momentu rozpoznania wniosku o dozór elektroniczny. System dozoru elektronicznego jest wyjątkową możliwością odbycia kary pozbawienia wolności w domu, co zapobiega izolacji w zakładzie karnym, pozwala utrzymać pracę czy firmę, a także umożliwia utrzymanie kontaktów z najbliższymi. Skazany może bowiem opuszczać mieszkanie w wyznaczonych przez Sąd godzinach.
Adw. Radosław Szczepaniak
Kontakt: Adwokat Gniezno
