Adaptogeny to nietoksyczne zioła, które towarzyszą człowiekowi od wieków. W naturalny sposób wspierają jego organizm i dodają energii. Przez większość czasu lokalne plemiona stosowały je w sposób intuicyjny. Od kilkudziesięciu lat wiemy więcej na ich temat za sprawą naukowców, którzy przeprowadzili niezwykle szczegółowe badania. Prace analityczne wciąż trwają, a ich wyniki wymagają potwierdzenia. Niewykluczone, że w przyszłości niektóre rośliny i grzyby znajdą jeszcze szersze zastosowanie praktyczne. Co mówią badania na temat adaptogenów?
Czym jest adaptogen?
Adaptogen to określenie, które pochodzi z języka łacińskiego i nawiązuje do słowa adaptare, co znaczy przystosowywać. Bardzo dobrze oddaje właściwości tych starannie wyselekcjonowanych gatunków roślin i grzybów. Zauważono bowiem, że pomagają człowiekowi lepiej tolerować stres, który towarzyszy mu w różnych okolicznościach. Ponadto ich przyjmowanie może przyczynić się do odzyskania homeostazy, czyli stanu wewnętrznej równowagi organizmu. Ogromnym atutem adaptogenów jest ich nietoksyczność i brak działania uzależniającego. Ich suplementacja nie powinna w żaden sposób szkodzić ludziom i wprowadzać ich w stan odmiennej świadomości.
Zastosowanie adaptogenów w krajach Dalekiego Wschodu
Człowiek przez wieki wykorzystywał adaptogeny w sposób intuicyjny. Wielki wódz mongolski, Czyngis chan, słynął z tego, że przyjmował roślinne mikstury, aby poprawić wytrzymałość swojego organizmu. Podawał je też swoim koniom i wybranym dowódcom wojsk. W związku z tym, że adaptogeny to rośliny i grzyby, które występują w trudno dostępnych miejscach, można je spotkać wysoko w górach i na terenach podmokłych, nie były łatwo dostępne. Spożywali je tylko ludzie szlachetnie urodzeni, w tym władcy i duchowni.
Lokalne społeczności wierzyły, że niektóre zioła poprawiają potencję u mężczyzn i wpływają pozytywnie na płodność kobiet. Spożywano je przed ważnymi bitwami, aby polepszyć wytrzymałość organizmu. Adaptogeny największą popularnością cieszyły się w krajach Dalekiego Wschodu, gdzie naturalnie występowały. Odegrały znaczącą rolę w Chinach, Indiach i Iranie. Z ich cennych właściwości korzystały także plemiona Indian, rdzennych mieszkańców Afryki i Syberii.
Badania naukowe, które przyczyniły się do odkrycia adaptogenów
Adaptogeny odkryto i szczegółowo opisano dopiero w XX wieku, gdy poszukiwano substancji dodających energii robotnikom i żołnierzom. Botanicy drobiazgowo przyjrzeli się wówczas aż 4 tysiącom gatunków roślin i grzybów. Kilkanaście z nich zainteresowało ich w sposób szczególny, gdyż wykazywało ciekawą aktywność. Biolodzy zauważyli, że mogą one poprawiać zdolności przystosowawcze u ludzi, umożliwiając im lepsze funkcjonowanie w sytuacjach stresowych.
Praktyczne zastosowanie adaptogenów w diecie sportowców i robotników
W związku z tym, że badaniom botaników od początku przyświecał aspekt praktyczny, adaptogeny zaczęto podawać górnikom i kierowcom ciężarówek.Obiecujące rezultaty z czasem przyczyniły się do tego, że trafiły do diety zawodowych sportowców, którzy startowali w olimpiadzie w Monachium w 1972 roku. Wzbogacono nimi również menu astronautów, którzy podczas misji kosmicznych doświadczają ogromnego stresu.
Adaptogeny, czyli naturalne wsparcie w walce ze stresem
Dziś adaptogeny cieszą się dużym zainteresowaniem wśród zwykłych ludzi, którzy nie radzą sobie ze stresem. Choć ten z założenia powinien zwiększać nasze szanse na przetrwanie, to coraz częściej ma charakter przewlekły i ściśle wiąże się z niepewnością jutra. Długotrwałe napięcie nerwowe to stan, do którego nie przywykł nasz organizm. Wywołuje liczne skutki uboczne, prowadzi m.in. do:
- pogorszenia nastroju,
- problemów z koncentracją,
- trudności z zapamiętywaniem,
- ogólnego rozdrażnienia,
- problemów z regulacją emocji,
- spadku odporności,
- problemów trawiennych,
- osłabienia organizmu i spadku energii.
Za przewlekły stres, z którym się zmagamy, odpowiada m.in. nadmierna presja ze strony otoczenia oraz zbyt duża liczba obowiązków. W sytuacjach zwiększonego napięcia nerwowego pomocne okazują się adaptogeny, które poprawiają nasze zdolności przystosowawcze. Warto rozważyć ich suplementację także podczas wzmożonego wysiłku intelektualnego, gdyż wspierają funkcje poznawcze.
Adaptogeny, na które warto zwrócić uwagę
Na szczególną uwagę zasługują poniższe adaptogeny:
- ashwagandha,
- różeniec górski,
- gotu kola,
- shatavari,
- korzeń maca,
- eleuterokok kolczasty,
- muira puama,
- szczodrak krokoszowaty,
- liść Damiana,
- kordyceps chiński,
- cytryniec chiński.
artykuł partnera
