Od marca 2009 roku spadkobiercy mają do wyboru przeprowadzenie procedury stwierdzenia nabycia spadku sądzie albo w kancelarii notarialnej. Sporządzenie przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia w pełni zastępuje stwierdzenie nabycia spadku przez sąd. Akt poświadczenia dziedziczenia stanowi urzędowy dowód, że określona osoba jest spadkobiercą po zmarłej osobie.
Istotne jest jednak to, że poświadczenie dziedziczenia może nastąpić wyłącznie wtedy, gdy stawią się do notariusza wszystkie osób, które mogą być spadkobiercami dziedziczącymi z mocy testamentu lub ustawy. W praktyce jako adwokat zachęcam do tego, by zamiast sądu, pójść do notariusza i uzyskać akt poświadczenia dziedziczenia. Jest to rozwiązanie zdecydowanie szybsze w czasie.
Przed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzany jest protokół dziedziczenia, zawierający zgodne oświadczenia wszystkich spadkobierców, zarówno ustawowych, jak i testamentowych. Akt poświadczenia dziedziczenia jest rejestrowany w Rejestrze Spadkowym PL. Akt poświadczenia dziedziczenia nie może mieć miejsca przed upływem 6 miesięcy od momentu śmierci spadkodawcy (chyba że wszyscy spadkobiercy złożą wcześniej odpowiednie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku).
Przy notarialnym poświadczeniu dziedziczenia nie obowiązuje żadna rejonizacja. Całą procedurę można przeprowadzić u dowolnie wybranego notariusza z dowolnego miasta w Polsce. Do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia potrzebne są odpowiednie dokumentów, do których należą:
- odpisu aktu zgonu spadkodawcy;
- odpisów aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy;
- testamentu spadkodawcy, jeśli został sporządzony;
- numeru PESEL spadkodawcy z anulowanego dowodu osobistego lub wpisanego na akcie zgonu przez pracownika Urzędu Stanu Cywilnego lub wynikającego z zaświadczenia wydanego w Urzędzie Gminy ostatniego miejsca zameldowania spadkodawcy.
- oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku, jeśli były składane.
- umowa o zrzeczenie się dziedziczenia, jeżeli została zawarta.
- odpis księgi wieczystej, prowadzonej dla każdej nieruchomości, lokalu, prawa użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, dla którego prowadzona jest księga wieczysta – wchodzącej w skład spadku lub oświadczenie, że w skład spadku nie wchodzi prawo własności nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego.
Wszystkie osoby, które zgłoszą się do notariusza jako spadkobiercy, muszą być zgodne co do wysokości przypadających im udziałów w spadku. Jeśli zaistnieje pomiędzy nimi spór co do tej kwestii, to nie ma możliwości, aby notariusz sporządził taki akt potwierdzający nabycie spadku. Wtedy strony będą zmuszone udać się do sądu.
Adw. Radosław Szczepaniak
Kontakt: Adwokat Gniezno
